Blog

Maasjesland 1875

De geschiedenis van de boerderij

Op de achtergevel van de boerderij zijn de cijfers 1, 8, 7 en 5 te lezen. Het bouwjaar is 1875. Maar er is meer te vertellen. Een stukje geschiedenis...

De huidige boerderij werd volgens de cijfers op de gevel gebouwd in 1875. Maar ook daarvoor stond er een boerderij met de naam Maasjesland op deze plek. De oudste vermelding die ik kon vinden is dat  Gerrit Heymen van Middendorp in 1742 en 1772 delen van Maasjesland in bezit krijgt, via erfenissen die zijn vrouw Jannetje Reyers ontvangt. Dan is er dus al een boerderij met land dat de naam Maasjesland draagt.

Nu wordt er al veel langer geboerd in deze streek. In 2012 is op nog geen 500 meter van Maasjesland een boerderij uit de negende eeuw opgegraven, op een plek die mogelijk ooit bij de weilanden en akkers van Maasjesland hoorde.

Opgraving uit de negende eeuw

Het rapport van deze opgraving is verschenen als ADC Rapport 3332. In 2019 zijn op zo'n 400 meter ten noorden van Maasjesland sporen van boerderijen gevonden, daterend van de ijzertijd tot de vroege Middeleeuwen, dat wil zeggen van ongeveer 500 voor Christus tot 400 na Christus. Hieronder een foto van de opgraving met de sporen van bebouwing, en in de hoek een foto van een totaal versleten muntje. Het rapport over dit archeologisch onderzoek is nog niet verschenen.

Opgraving Wikselaarseweg 
Na de vermelding van Maasjesland in 1772 is de volgende uit 1827. Dan woont ene Gerrit Haverkamp, geboren in 1780 te Apeldoorn, op de boerderij. Hij hoeft niet de eigenaar van de boerderij te zijn, maar mogelijk een pachter. In de kadastergegevens van 1832, vijf jaar later, zijn als eigenaren ingeschreven: "Jansen en cons., Rijk van den Bosch". Dit gezelschap heeft in die tijd veel grond in bezit, te veel om bij één boerderij te horen. Zij hebben dus pachters op hun land. In 1856 wordt Maasjesland verkocht op een veiling in De Vergulde Wagen in Voorthuizen. Rijck van den Bosch is dan overleden, en in totaal zes erfgenamen van hem en zijn vrouw moeten de boerderij verkopen om met het geld van de opbrengst de erfenis te kunnen verdelen. (Ik herinner me "De Vergulde Wagen" nog, een etablissement met een boerenwagen op het dak. Helaas is dit kenmerkende gebouw in Voorthuizen gesloopt)
In 1871 duikt de naam ‘Van Middendorp’ weer op als Wouter van Middendorp de boerenhofstede koopt. Het lijkt me dat hij degene moet zijn geweest die vier jaar later de huidige boerderij laat bouwen. In de Barneveldse krant van juni 1872 wordt een veiling aangekondigd van 46 percelen te veld staand rogge, van vijf boerderijen, waaronder Maasjesland. Naast landbouwer is Wouter van Middendorp ook diaken in de Gereformeerde Kerk van Voorthuizen. Als zodanig komt hij, met de boerderij, voor in het boek van Dr. G. Kuypers Iets goeds uit Voorthuizen?
In 1905 verkoopt hij de boerderij aan Wouter Brons voor een bedrag van 6000 gulden. Hier vindt u de eerste pagina van de koopakte. Er staat nog een bijzondere bepaling in de akte: De eigenaar van Maasjesland moet aan de Hervormde Gemeente was leveren voor kaarsen, wat niet meer in natura gebeurt maar in geld, en wel een bedrag van 40 cent.

Deze Wouter Brons krijgt vijf kinderen (een zesde kind sterft heel jong), vier meisjes en tenslotte een zoon. Deze jongste zoon zou na overlijden van Wouter de boerderij overnemen. Maar dat gaat niet door. Volgens de overlevering krijgt hij verkering met een meisje uit Woudenberg,  en de jongens aldaar accepteren dat niet. Tijdens een vechtpartij krijgt hij zo’n harde klap met een klomp op zijn hoofd, dat hij daar nooit van hersteld is. Daarom neemt in 1927 een van zijn zwagers, Klaas van Donkersgoed de boerderij over.  Deze Klaas vormt de boerderij om naar een loonwerkersbedrijf. De loods die hij heeft laten bouwen voor de landbouwmachines staat er nog steeds en is nu bij ons in gebruik. Loonwerkersbedrijf Van Donkersgoed bestaat ook nog altijd, inmiddels op een andere locatie in Voorthuizen.
Nadat Klaas met pensioen gaat is Maasjesland geen functionerend bedrijf meer. Zijn dochter gaat er wonen, maar zij noch haar echtgenoot hebben boerenambities. In 1986 wordt de boerderij een gemeentelijk monument.
Aan het begin van deze eeuw neemt Kees Mulderij de boerderij over, en verbouwt het geheel om er een woonboerderij van te maken. Zo treffen wij Maasjesland aan in 2015.